Zdjęcie amatorskie ruin fary iwienieckiej pw. św. Trójcy, wykonane przez pierwszego proboszcza iwienieckiego
ks. Szczerbę ok. 1907 r., z Tygodnika Ilustrowanego "Świat" z 3 sierpnia 1907 r. (w archiwum redakcji).
Fara spłonęła w wielkim pożarze Iwieńca w roku 1888 r. (wg.  o. Jerzego L. Simy OFMConv.
pożar ten był 31 sierpnia 1888 r.) 

opublikowana ilustracja ruin fary, zob.:

Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich XIX i pocz. XX w. (do 1918 r.)‎

Kościół parafialny pw. św. Trójcy wzniesiony jako murowany w latach 1740-tych
przez Sołłohubów (Jana i Antoniego) w miejsce wcześniejszego modrzewiowego.

zdjęcie ruin fary iwienieckiej wcześniejsze o kilka lat (zob. symbol św. Duch na szczycie.)

Przed kościołem znajdował się parterowy szpital, czyli przytułek, ufundowany, wzniesiony i uposażony w 1747 r. przez Sołłohubów, w XIX w. utrzymywany przez Plewaków, ocalał z pożaru miasteczka 1888 r., pozostawiony bez odpowiedniej opieki zamienił się w ruinę i został rozebrany po I wojnie św. (zob.: Br. Król)

(...) w roku 1743 dnia 14 lutego sąd uznaje prawowitym sukcesorem i właścicielem Iwieńca podskarbiego W Ks. Litewskiego Jana Dowojnę - Sołłohuba. W tymże czasie spłonął modrzewiowy kościół. Sołłohub chcąc załagodzić spory z klerem, pretendentem do dóbr iwienieckich (...), ufundował w miejsce spalonej fary modrzewiowej farę murowaną, którą odpowiednio uposażył. Rocznicę poświęcenia fary obchodzono w dzień Św. Trójcy jeszcze solenniej, niż w dawnym kościele św. Michała. Akt fundacyjny brzmi jak następuje (cytowane z: Bronisław Król "Szkoła jako instytucja wychowawcza w środowisku małomiasteczkowym (na tle konkretnego środowiska małomiasteczkowego - Iwieniec)", Warszawa 1938, Praca dyplomowa w PIN):

„Nie chcąc, aby się zmniejszyły domy modlitwy, ale bardziej pragnąc ut crescat Chwała Jego święta tym funduszem moim zaznaczam i stanowię, iż ten kościół ma zostawać sub regimine Jaśnie Wielmożnego Księdza Biskupa Wileńskiego, gdzie Jegomość Ksiądz Pleban za prezenta można per Conseques sukcesorów moich ustanowionych acerum do umnes celesiasticum ma mieć euram animarum w parafii wyłączony od Pasterza, a przy tym tenże Jegomość Ksiądz Pleban Winwieniecki tenctur za mnie teraz żyjącego grzesznika, a po śmierci mojej za duszę moją dwie mszy w tygodniu in perpetuam odprawować. Jedną w sobotę do Niepokalanie poczętej i Najświętszej Panny Marii, druga we wtorek do św. Antoniego Padewskiego, patrona mojego. Imesantor tytuł tego kościoła chcę mieć świętej Trójcy, jako i za wolę Jaśnie Wielmożnego Księdza Biskupa wileńskiego i cało in mobilibus w tym kościele i plebani podanie takowe tedy mając ma sobie Jegomość Ksiądz Pleban Wiwieniecki do mieszkania i należytej dostatnicy ma mieć w samym mieście Iwieńcu blisko kościoła plebanię ze wszystkimi budynkami ad honestam habilitationem potrzebnych. Do tego placu, cztery pustych. Krom tych placów, które pod szpitalem, szkołą, plebanią i ogrodami plebańskimi znajdują się(...)" - następuje cały szereg szczegółowych wyliczeń darowizny.

Kościół parafialny w Iwieńcu, w dobrach obywatelskich położonych w guberni mińskiej w powiecie mińskim ufundowany został w roku 1606 przez Zygmunta III, króla polskiego. W 139 lat później ówczesny dziedzic Iwieńca, Jan de Wojna Sołohub, podskarbi Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1745 roku dokonał znaczących napraw starych murów kościoła, ozdobił świątynię, a jej fundusz wyjaśnił i pomnożył.
Kościół liczy 45 łokci długości, 20 szerokości, 17 wysokości. Wzmocniony murowanym sklepieniem, wspartym na filarach, ozdobiony jest dwiema wieżami; na jednej z nich umieszczony jest zegar. Wewnątrz mieści pięć ołtarzy z obrazami: Trójcy Przenajświętszej, Ukrzyżowanego Chrystusa, Matki Boskiej Różańcowej, św. Michała Archanioła i Wincentego a Paulo, pod których wezwaniem podobno świątynia ta została poświęcona.
Zakrystia w dostatnie srebro i inne kościelne sprzęty jest bogato zaopatrzona.
Proboszcz dopełnia swoje obowiązki z pomocą dwóch wikariuszy, utrzymywanych jego nakładem.
O pół wiorsty od kościoła, za miasteczkiem, usytuowany jest cmentarz, a na nim kaplica, wystawiona na podmurowaniu, zaopatrzona w potrzebne sprzęty liturgiczne; w jej jedynym ołtarzu widnieje obraz Ukrzyżowanego Chrystusa.
Szpital stanowi murowany dom; w nim w okresie sprawowania wizyty zamieszkiwało kilkanaście niedołężnych osób, utrzymujących się dzięki hojności proboszcza i z jałmużny.

W majętności Starzynki (jest: Staczynki), w odległości pół mili od Iwieńca, znajduje się filialny kościółek; wizyta nie wspomina, czy posiadał jakieś własne uposażenie. Jest natomiast zaopatrzony w potrzebne do świętych obrzędów naczynia i sprzęty. W pierwszą niedzielę każdego miesiąca dojeżdża tutaj wikariusz, aby odprawić mszę św. Do obligacji wieczystych, związanych z funduszem, oprócz powinności wynikających z prawa kanonicznego, należało odprawienie dwóch mszy św. w każdym tygodniu.
Parafia iwieniecka rozciąga się na długości czterech mil, na trzy szerokości. Graniczy na południu z parafią kamieńską, na wschodzie z rakowską, na zachodzie z wołmiańską, na północy z pierszajską, na południowym wschodzie z rubieżewicką.
Ludność wyznania rzymskokatolickiego, spisana w 1842 roku, stanowiła 4 721 osób płci obojga.
Fundusz ziemski probostwa składał się z dwóch folwarków: Michałowa, oddalonego od plebanii o jedną wiorstę i Jurzyszek; do niego należą również: jurydyka w Iwieńcu i dwie wioski z 10 domami włościan gruntowych, 21 ogrodowych. Do ostatniej rewizji zapisanych było 98 mężczyzn. Obszar ziemi funduszowej wynosił w sumie 37 włók, sześć morgów. Na terenie tym działały dwie karczmy i jeden młyn.
Oprócz wyżej wymienionych elementów funduszu istniały również sumy legacyjne: z zapisu Stanisława Bykowskiego Łopaty pochodziła kwota 4 000 złotych polskich, ubezpieczona na majętności Sudowia oraz kwota dochodząca corocznie z arendy propinacyjnej Iwieńca wysokości złotych polskich 200, przeznaczona na fundusz przez Sołohubów. Wizyta metropolitalna wykazała, że roczny dochód z tych funduszy wynosił r.s. 684, k. 80.
Altaria, fundowana przy kościele iwienieckim, miała osobne nadanie w postaci sumy 10 000 złotych polskich, od której procent wypłacany jest z dochodu propinacyjnego Iwieńca. Altarysta mieszka w oddzielnym domu, zbudowanym dla niego na placu nadanym w funduszu. Obowiązek nałożony wieczyście na altarystów przez fundusz polegał na odprawieniu w każdym tygodniu trzech mszy św., we wtorki i w piątki czytanych, a w sobotę śpiewaną.
Budynki plebanii są utrzymane porządnie. Kościół iwieniecki zamieszczony został w klasie III. Proboszcz pobiera corocznie ze skarbu kwotę r.s. 400 i ma na swój użytek wyznaczoną ziemię wartości 30 dziesięcin.

Jan Borejko Chodźko pt "Diecezja Mińska ok. 1830" 
Struktury parafialne  t. 1   s.93, 94 - 30. Iwieniec

Wydawca: Opracował i wydał Marian Radwan Instytut
Europy Środkowo Wschodniej  Lublin 1998
nr ISBN 83-85854-41-X

OCR i korekta - Zbigniew Wołocznik