IWIENIEC komentarze
Iwieniec, miasteczko nad rzeką Wołmą, o 4 mile od Mińska, w wieku XVI należał do możnej rodziny Sołłohubów, później od roku 1810 do Plewaków. W 1606 Jan Dowojno postawił kościół iwieniecki. Była to budowla modrzewiowa z dwiema wieżami po bokach.
W 1702 r. nowy dziedzic, Teodor Wańkowicz, sprowadził do Iwieńca ks. Franciszkanów i staraniem jednego z nich, ojca Albertyna, stanął nowy kościół i klasztor.
Sołłohubowie, gdy kościół modrzewiowy spłonął, wymurowali nową farę i nadali jej dobra. Lecz 28 listopada 1868 roku rozporządzeniem ministra Timaszewa oba kościoły zostały zamknięte a proboszcz ks. Wincenty Misiewicz i wikariusz ks. Adam Narkiewicz zesłani do Syberji, kościół zaś w czasie między 1880 i 1885 rokiem przerobiono na cerkiew; oba kościoły – św. Michała i św. Trójcy zachowały jednak swą zewnętrzną formę i z daleka wołały o swem pochodzeniu. W roku 1888 były kościół św. Trójcy, a następnie cerkiew spłonął i pozostały same tylko mury.
Parafja Iwieniecka, po utracie obydwóch kościołów,
przyłączona została do miasteczka Kamienia, leżącego o 6 wiorst od Iwieńca.
Położenie było bardzo ciężkie. Proboszcz kamieński miał przeszło 10 000 parafjan
i niektórzy przychodzili do niego z bardzo odległych stron, tak że biedni
mieszkańcy Iwieńca byli zmuszeni sami grzebać nieboszczyków, a do Komunji św.
trudno było się dostać.
W roku 1903 odnowiono znowu nabożeństwo przez przyjeżdżającego z Kamienia księdza, lecz ogromna była potrzeba stałego proboszcza.
Dopiero w r. 1904 udało się jenerałowi Kowerskiemu otrzymać pozwolenie, by wikary z Kamienia ks. Lucjan Szczerba, zamieszkał w Iwieńcu i odprawiał w kaplicy [cmentarnej - dopisek SJP] Msze św. Kościoła nie było.
Lecz jenerał Kowerski zajął się gorliwie tą sprawą, a pan
Hattowski wykonał projekt kościoła w gotyckim stylu. Plan na razie odrzucono i dano
pozwolenie na budowę murowanej kaplicy na cmentarzu. Dnia 30 listopada 1904 roku
otrzymano pozwolenie na powiększenie planu i zbudowanie kościoła pod
wezwaniem św. Aleksego. W pierwszych dniach stycznia 1905 roku rozpoczęto budowę
nowego kościoła i robota prędko postępowała. Wszak marzeniem długich lat ludu
było mieć własną świątynię, nic więc dziwnego, że wszyscy wzięli się do pracy.
Pierwszą ofiarę złożył jenerał Kowerski, a za nim lud poniósł swój grosz wdowi. Mieszczanie spieszyli z pomocą, jeden z pieniędzmi, inny znów dając pracę swoją. Nie długo budowano kościół: 2 maja 1905 roku poświęcił kamień węgielny ks. Arcybiskup Jerzy hr. Szembek, a już 23 grudnia 1907 roku odbyło się poświęcenie kościoła.
Kościół iwieniecki ładny, w stylu gotyckim, z czerwonej cegły, stoi na pagórku,
a więc
jest z daleka widoczny. Ma on 46 arszynów długości, 17 szerokości. Ołtarz
gotycki dębowy z obrazem św. Aleksego. Pierwszym proboszczem był
od
1907 roku ks. Kozilewicz , zmarł 7 grudnia 1911 roku; po nim nastąpił ks. Franciszek Wróblewski,
a obecnie zaś jest proboszczem ks. Białohołowy.
Miasteczkowi mieszkańcy, przeważnie Żydzi. Chrześcijanie po większej części zajmują się garncarstwem i zduństwem. Lud miejscowy bardzo pobożny; po ukazie tolerancyjnym wróciło na łono katolicyzmu mnóstwo katolików; obecnie parafia liczy 3.000 ludzi. Dawniej do parafji Iwienieckiej należało kilka filji: Dutka, kościół modrzewiowy, zbudowany przez Jana Sołłohuba, kasztelana w r. 1610. Kościół ten nie został zabrany na cerkiew, ale od wielu lat jest zamknięty. Starzyki, kościół modrzewiowy, wybudowany w roku 1679 przez ks. Hieronima Sanguszkę, w roku 1856 odnowiony przez proboszcza Minialgo, w roku 1868 zabrany na cerkiew.